KİM BU KÜRTLER ?
Kürtler, Mezopotamya'nın yerlilerinden olup Zagros dağlarından, Toros dağlarına kadar uzanan coğrafyada yaşayan 40 - 45 milyon kişiden oluşan Kürt kavimine mensup ve Hint-Avrupa dil grubuna ait dili konuşan halklardan biridir.“Kürt” isminin kaynağı tarihsel olarak çok eskilere dayanmaktadır.
Bazı araştırmacılara göre Kürtteriminin temelinde KUR kelimesi yatmakta olup Sümer kökenlidir. Sümerce'de KUR, dağ demektir.
Tİ eki aidiyeti ifade eder.
Böylelikle KURTİ kelimesidağın halkı, dağlı halk anlamına gelmektedir.
Bu ismin geçmişi Milattan önce 3000'lere kadar dayanmaktadır.
Kürdistan coğrafyası bilindiği gibi dağlık bir bölgedir.
O çağlarda insanlara coğrafyalarıyla veya yaşam tarzlarıyla bağlantılıadlar verilirdi. Kürtlerinde işte bu dağlık coğrafyada binlerce yıldır yaşadığı için bu adı almış olduklarıileri sürülmektedir.
Sümercedeki KURTİ adı,Greklerede 2200 yıl önce Kurdienne (Kürtmemleketi) diye geçmiştir. Bir Sümer tabletinde Kurtie adı altında yer alanhalkın veya Kardakalar'ın eski tabletlerde adı geçen Proto-Kürt kavimler olduklarına bilim adamlarının inançları var.
G.R. Driver göre bu yöre Van gölünün güneyidir. Fakat bunlar Kürt kabilelerin sadece birkısmını teşkil eder.
Asurlulardan kalan bir tablette bugün “Kurti” veya“Qurtie” diye okunan bir kavim adına rastlanmıştır.
G.R. Driver bu bölgenin Bitlis yöresini kapsayan güneydoğu Anadolu olabileceğini düşünmüştür.
Asur tabletleri Kurtiler için “Dağların Cini/Efendisi”diye yazıyor .
Din Kürtler, dini bakımdan çok heterojen bir halk olup aralarında birçok farklı dine mensup gruplar vardır.
Kürtlerin çoğunluğu Sünni Müslüman olup Islamiyeti kabul etmiştir. Türkiye ve İran sınırları içinde yaşayan Kürtlerin çoğunluğu sünni, diğerleri alevidir.
(irandaki alevi kürtlere ehl-i hak denir.).Ayrıca Şii,Yezidi, Yahudi, Zerdüşt ve HıristiyanKürtler de vardır.Kürtlerin İslamla Tanışması 637 Yılına Dayanır.
Kürtler Ortadoğuda Araplardan sonra Müslümanlığı kabul eden ikinci kavimdir.
Kürtler Müslümanlığı Türklerden 200 yıl önce kabul ettiler. Türkiye'nin en eski camii , 639 yılında tarihi Mor-Toma Kilisesinden çevrilen Diyarbakır UluCami'dir.
Bugün Kürtlerin çok az sayıda Yezidi dışında, Kürtlerin %98-%99 'u Müslümandır Kürt halkı İslam dinini ciddiyetini samimiyetini ve sağlamlığına kanaat getirip Müslümanlığa çok kısa zamanda büyük çoğunluklar halinde geçiş yapmıştırlar .
O günden sonra İslamiyeti seçen Kürt halkı büyük şahsiyetler yetiştirmişlerdir.
Selahaddin Eyyubi Mêlaye Bate, Mellaye El Cizîrî Mêlaye Ehmedê Xanî ,Feqîyê Teyran Bedîûzzaman Saîdê Kurdî ,Şêx Said Efendİ ve daha birçok önemli şahsiyet ve İslam alimi yetişmiştir.
Kürtler , İslamiyetin yayılmasına Haçlılara karşı mücadelede en ön saflarda yer aldılar.
Dil Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İrani kolunun kuzey-batı İrani grubuna ait bir dildir. Kürtçe,dünyada tahminen 29-35 milyon insan tarafından konuşulmaktadır. Kürtlerin konuştuğu lehçeler şöyle sıralanabilir:
1) Kurmanci
2) Orta Kurmanci (Sorani)
3)Zazaki-Gorani (Kırdki, Dımıli, Kırmancki ;bunlareşanlamlı adlarıdır)
4) Lorani.
Kürtçe, bugün Türkiye, İran, Irak, Suriye, Sovyetler Birliği, Lübnan gibi değişik devletlerin sınırları içinde yaşamakta olan Kürtlerce konuşulur. Kürtçe Irak'ta resmi dil olarak tanınmıştır. EdebiyatKürt edebiyatı; halk edebiyatı ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılır. Sözlü edebiyat, yani halk edebiyatının tarihi binlerce yıl öncesine kadar dayanıyor.
Yazılı edebiyat ise bin yıl öncesine kadar dayanıyor.
Hemadani Baba Tahir (935-1010), Kürted ebiyatının ilk yazılı örneğini, bin 100 yıl önce İran'da Arap alfabesiyle Kürtçe yazmıştır.
Kürtçe'nin eski ve güçlü edebi ürünlere sahip diğerbir lehçesi de Kurmanci lehçesidir. Kurmanci lehçesiyle bu güne kadar ulaşmış şiirler yazan Kürt şairleri arasında ilk akla gelenler: Elîyê Herîrî(1425-1495), Feqîyê Teyran (1590-1660), MelayêCizîrî (1570-1640) ve Ehmedê Xanî (1650-1707)'dir. Ehmedê Xanî'nin Mem û Zîn adlı ünlü eseri ilkkez 1730'da çevrilip yayımlanmıştır vede mirCeladet Ali Bedirhan çok önemli dergi ve yazıları kürt tarihine diline alfabesine üst düzeyde bir ışık tutmuştur.
Alttaki videoyu izlemelisiniz..
https://www.youtube.com/watch?v=v3ENoL1dO-I
Sıpas dıkîm jî bo diroka kurdan .
YanıtlaSilspas xwes :D
Sil:)
YanıtlaSil:D
SilTarihimizi yaymak imhalkimizi bilgilendirmek gerek çabalar için teşekkürler
YanıtlaSilTarihimizi yaymak imhalkimizi bilgilendirmek gerek çabalar için teşekkürler
YanıtlaSil